LIC IPO च व्हॅल्युएशन खाली जाण्याची शक्यता, पण का ?

देशातील सर्वात मोठी विमा कंपनी LIC च्या IPO ची गुंतवणूकदार आतुरतेने वाट पाहत आहेत. ती देशातील सर्वात मौल्यवान कंपनी असेल, असा सर्वांना विश्वास होता. पण सरकार अपेक्षेपेक्षा खूपच कमी खर्चात त्याचे मूल्यमापन करू शकते. त्याचे मूल्यांकन लाखो कोटी रुपये असेल पण ते सिंगल डिजिटमध्ये असेल. म्हणजेच IPO चे मूल्यांकन 10 लाख कोटी रुपयांपेक्षा कमी असेल.

असे झाल्यास देशातील सर्वात मोठे श्रीमंत मुकेश अंबानी यांची कंपनी रिलायन्स इंडस्ट्रीज आणि TCS नंतर LIC देशातील तिसरी सर्वात मौल्यवान कंपनी ठरेल. सध्या रिलायन्स इंडस्ट्रीजचे मार्केट कॅप 16 लाख कोटी रुपये आहे आणि TCS चे 13.8 लाख कोटी रुपये आहे.

LIC पॉलिसीधारकांना IPO मध्ये सहभागी होण्यासाठी प्रोत्साहित करण्यासाठी त्यांना सवलतीत शेअर जारी करेल. पॉलिसीधारकांनी IPO मध्ये सहभाग घ्यावा अशी कंपनीची इच्छा आहे. एक्चुरियल फर्म मिलिमनने LIC च्या एम्बेडेड व्हॅल्यूवर आपला अहवाल सादर केला आहे, ज्याच्या आधारावर IPO साठी किंमत ठरवली जाईल.

विमा उद्योगाच्या सूत्रांनुसार, LIC च्या व्यवस्थापनाखालील मालमत्तेची (AUM) खाजगी कंपन्यांच्या मालमत्तेशी तुलना करणे योग्य नाही. कारण LIC च्या निधीचा मोठा भाग हमी परतावा योजना, समूह विमा निधी आणि कर्मचारी सेवानिवृत्ती निधीचा आहे. या व्यवसायात मार्जिन खूपच कमी आहे. सध्या, स्टेट ऑफ इंडियाच्या SBI लाइफ इन्शुरन्सचे मार्केट कॅप 1.2 लाख कोटी आहे तर तिची AUM रु. 2.4 लाख कोटी आहे.

LIC ची AUM SBI लाइफ इन्शुरन्स पेक्षा जवळपास 15 पटजास्त आहे. त्यामुळेच त्याची किंमत 15 लाख कोटींहून अधिक ठेवली जात होती. यापूर्वी, जेव्हा जेव्हा सरकारने सरकारी मालकीच्या कंपन्यांच्या आयपीओसाठी महत्त्वाकांक्षी किंमत निश्चित केली होती, तेव्हा एलआयसीने त्याचे पुनरुज्जीवन केले होते. जनरल इन्शुरन्स कॉर्पोरेशन आणि न्यू इंडिया ॲश्युरन्स ही उदाहरणे आहेत. पण यावेळी LIC च्या IPO चे यश पूर्णपणे बाजाराच्या मागणीवर अवलंबून असेल.